Her çocuğun ilgisi, ihtiyacı, gelişimsel özellikleri, öğrenme yöntemi birbirinden farklıdır. Çocuğun gelişimin her yönden desteklenebilmesi için çocuğun objektif olarak değerlendirilmesi gereklidir. Çocuğa yardım onun tüm yönlerinin bilinebilme ve tanınabilmesi sayesinde gerçekleştirilebilir. Tanıma ve değerlendirme ile hem çocuğun güçlü yanları hem de gelişimsel ihtiyaçları ortaya çıkarılır. Çocukların yaş ve gelişim özelliklerinin bilinmesi, çocuğa sunulan destek hizmetlerinin kalitesini etkiler. Çocukların gelişim özellikleri, ilgi ve gereksinimleri belirlendiğinde kazandırılmak istenen hedeflere ulaşılması mümkün olur. Çocuklar arasındaki bireysel farklılıkların belirlenmesi ve düzenlemeler ile planların buna göre yapılması çocuğun desteklenmesi açısından önemlidir. Çocukların güçlü taraflarının ya da geliştirilebilecek olan özel gereksinimlerinin erken dönemlerde tespit edilmesi ve müdahale edilmesi erken dönemlerden itibaren çocukların destek almasını sağlar. Çocuklara ilişkin etkili kararlar alınabilmesi, çocukların kendilerini tanıyarak bireysel ve sosyal farkındalıklarının arttırılması için değerlendirme yapmak gerekir. Çocukların gelişimlerindeki ilerleme ya da sapmaların belirlenebilmesi böylece de çocuğa gereken rehberliğin yapılabilmesi, çocukları tanımaya bağlıdır. Çocukların gelişimlerinin çok hızlı olduğu erken çocukluk yıllarında tanıma ve değerlendirmenin önemi daha da büyüktür. Erken dönemde destek gereksinimlerinin belirlenmesi çocukların gelişimlerini desteklemede etkili stratejilerin oluşturulması açısından önemlidir.

 

Psikolojik ve gelişimsel değerlendirme- yönlendirme danışmanlığı kapsamında yaptığım testler;

​

MARSCHAK ETKİLEŞİM METODU

Marshack etkileşim metodu (MEM), anne-çocuk, etkileşiminin nasıl olduğu ve neye ihtiyaçları olduğu konusunda terapistin değerlendirme yapması için kullanılan etkili bir değerlendirme yöntemidir. MEM değerlendirme metodu kullanılarak, ebeveynin çocukla olan etkileşim ve ilişkisi gözlemlenip, değerlendirilir. Değerlendirme; Theraplay’in yapı, bağlılık, besleme, mücadele olmak üzere dört boyutu üzerinden verilen bir dizi görevlerden oluşmaktadır. Tedavi planlama aşamasında ve ailelerin ilişkilerini güçlendirmede, onlara nasıl destek olunacağının belirlenmesinde kullanılan faydalı bir araçtır.

 

GEÇDA

GEÇDA, 0–72 ay Türk çocuklarının gelişimlerini ayrıntılı olarak değerlendirebilecek, eğitim yaşantılarının düzenlenmesinde ve çocuklardaki gelişimsel geriliklerin erken tanılanmasında kullanılabilecek bir gelişim değerlendirme aracıdır. Geniş bir örneklem grubundan elde edilen sonuçlara dayalı olarak Türk çocuklarının gelişimsel özelliklerini yansıtması, çocuğun gelişimini tüm gelişim alanlarında ayrıntılı olarak değerlendirebilecek sayıda madde içermesi, çocuğu oyun ortamında gözlemlemeye dayanması, uygulama ve değerlendirmesinin kolaylığı, standart bir uygulamaya ve materyal setine sahip olması aracın üstünlükleridir.

GEÇDA, psikomotor, bilişsel, dil, sosyal-duygusal gelişim olmak üzere dört alt test ve 249 maddeden oluşmaktadır.

GEÇDA’nın yaş aralıklarının belirlenmesinde, gelişim dönemlerine göre gelişim hızlarının farklılaşması dikkate alınarak yirmi bir alt yaş aralığı kullanılmıştır. 1–12 aylar arası birer aylık, 13–24 aylar arası üçer aylık, 25–36 aylar arası altışar aylık, 37–72 aylar arası ise on ikişer aylık periyotlar halinde düzenlenmiştir.

GEÇDA standart bir Materyal Seti, El Kitabı, GEÇDA Formu ve Bilgi Formu kullanılarak uygulanmaktadır.

Araç ilk on beş gününü doldurmuş olan bebeklerden başlayarak yetmiş ikinci ayın sonuna kadar olan tüm çocuklara uygulanmaktadır. Özel gereksinimli çocukları daha ileri değerlendirmelere sevk etmek için de kullanılabilir.

 

ANKARA GELİŞİM TARAMA

0-6 yaş arasındaki bebek ve çocukların gelişimsel durumlarını ve yaş düzeylerine göre sahip olmaları beklenen becerileri annelerinden alınan bilgilere göre değerlendirmektedir. 4 alt test ve 154 maddeden oluşmaktadır. Her anne bu maddeler arasından yalnızca çocuğunun yaş dilimine ait soruları yanıtlandırmaktadır. Toplam puan genel gelişimi, alt testler ise ayrı ayrı 4 gelişim alanını ölçmektedir. Ölçümler dil ve bilişsel gelişim, ince motor becerileri, kaba motor becerileri, sosyal ve öz bakım becerileri gelişimini kapsamaktadır.

 

METROPOLİTAN

İlkokula geçiş sürecinde en yaygın olarak kullanılan okul olgunluğu testidir. 5 yaş 6 ay ile 6 yaş aralığındaki çocukların ilkokula hazırlık, verilen yönergeyi anlama ve uygulama yeterliliğini ölçmektedir. Çocukların 1. sınıfta karşılaşacakları yönergeleri ve konuları anlamaya hazırlıklı olmalarını sağlayacak özelliklerini değerlendirmektedir. ​

Çocuklara bireysel olarak uygulanmaktadır. Toplam 6 alt test ve 100 maddeden oluşmaktadır. Her alt test farklı bir alanı ölçmektedir. Bu alanlar, kelime anlama (dili anlama ve kavrama), cümleler (cümleleri anlama ve kavrama), genel bilgi (kelime dağarcığı), eşleştirme (görsel algılama ve benzerlikleri tanıma), sayılar (sayı dilini ve sembollerini bilme, sayma ve basit problemlerde sayıları kullanma), kopya etme(görsel algılama, el-göz koordinasyonu ve ince motor becerileri) olarak sınıflandırılır.

 

FROSTİG

4yaş ile 7 yaş 11 ay aralığındaki çocuklara görsel algıyı ölçmek üzere uygulanan bir nöropsikolojik değerlendirme testidir. Görsel algı; görsel uyaranları tanıma, ayırt etme ve yorumlama becerilerini kapsamaktadır. Görsel algılamada güçlük yaşayan çocukların hangi alanlarda güçlük yaşadıklarını ve bunların şiddetini belirleyerek uygulanması gereken en etkin bireysel eğitim programını düzenlemek için faydalı ve gereklidir. Test görsel algılamanın 5 farklı alanını incelemektedir: ​ el-göz koordinasyonu, şekil-zemin ayrımı, şekil sabitliğinin algılanması, mekan ile konumun algılanması, mekan ilişkilerinin algılanması.

 

GESSEL

3-7 yaş arası çocuklarda görsel algı, görsel bellek, el-göz koordinasyonu ve ince motor becerilerini ölçmek amacıyla kullanılmaktadır. Genellikle ilkokul öncesi dönemde çeşitli testlerle birlikte ek test olarak uygulanmaktadır. Okul olgunluğu testlerine ek olarak kullanıldığında çocukların ilkokula ve okuma-yazma öğrenmeye hazır olup olmadığına dair anlamlı bilgiler vermektedir. Testte çocuklardan kısa bir süreyle gösterilen şekilleri akıllarında tutarak aynılarını çizmeleri istenmektedir. Yaş düzeylerine göre çocukların çizebilmeleri beklenen şekiller farklıdır. 

​

BENDER

5 yaş 6 ay ile 10 yaş 11 ay arasındaki çocuklara uygulanabilen bir nöropsikolojik değerlendirme testidir. Görsel uyaranın algılanmasını, algılanan uyaranın motor işlemlerle ifade edilebilmesini ve el-göz koordinasyonunu ölçmektedir. Testte 9 farklı şekil sırayla uzman tarafından gösterilerek çocuktan bu şekilleri kâğıda kopya etmesi istenmektedir. Çizdikleri şekillerin belli özellikleri, kâğıdı kullanma biçimleri, o esnadaki tutum ve davranışlarını birçok farklı değerlendirmeye olanak sağlamaktadır. Bu değerlendirmelerin hem duygusal göstergeleri bulunmaktadır hem de bu değerlendirmeler çocukların bilişsel düzeyine ve okul başarısına dair bilgi vermektedir. 

​

LUİSA DUSS

Çocukların kişilik komplekslerini saptamak üzere uygulanan psikanalitik yaklaşımla hazırlanmış projektif bir testtir. Test, yarım bırakılmış ve uzman tarafından sırayla okunarak çocuktan tamamlaması istenen 10 adet hikâyeden oluşmaktadır. Dinlediği hikâyeyi anlayabilecek ve bu hikayeyle ilgili sorulara anlamlı yanıt verebilecek düzeyde dil gelişimi olan her çocuğa uygulanabilir. Bu testte kullanılacak hikayeler düzenlenirken çocukların kendilerini rahatlıkla ana kahramanın yerine koyabileceği konular seçilmiştir. Çocukların belli bir süre odaklandıkları, manidar ve sembolik yanıtlar verdikleri veya tamamen yanıt vermekten kaçındıkları konular kendilerinde hangi kişilik komplekslerinin var olduğunu göstermektedir. Ayrıca yaşadıkları duygusal sorunlara, korkularına, kaygılarına ve aile içi ilişkilerine ışık tutmaktadır.

​

CAT

3-10 yaş arası çocuklara uygulanan projektif bir testtir. Standart uyarıcıları nasıl algıladıklarına bağlı olarak çocuklar arasındaki kişilik farklılıklarını ortaya koymakta ve kişilik özelliklerini araştırmaktadır. Testte üzerlerinde belli resimler olan 10 adet kart çocuklara sırayla gösterilmekte ve çocuklardan bu resimlerde gördükleriyle ilgili birer hikâye anlatmaları istenmektedir. Resimlerdeki figürlerde özellikle insanlar yerine hayvanlar kullanılmıştır böylelikle çocuklar olumsuz duygularını kişiselleştirmeden daha açıkça ve rahatça anlatabilmektedir. Nitekim bu resimler çocuklara direkt olarak sorulduğunda genellikle yanıt vermekten kaçınacakları konuları işlemekte ve çocukların savunma mekanizmalarını ortaya koymaktadır. Bu resimler ile ilgili oluşturdukları hikayeler ve verdikleri tepkiler; çocukların ebeveynleri ve kardeşleriyle ilişkilerine, korkularına, kaygılarına, saldırganlık dürtülerine, duygusal ve sosyal ihtiyaçlarına dair bilgi vermektedir. Ayrıca çocukların kronolojik yaşlarıyla duygusal olgunluk düzeylerinin paralel olup olmadığını da incelemektedir.

​

BENTON

8 yaş ve üstü çocuklara, ergenlere ve yetişkinlere uygulanmaktadır. Görsel hafızayı değerlendirmek ve algı, dikkat ve tespit ile ilgili bilişsel işlevlerin düzeyini saptamak amacıyla kullanılmaktadır. Görsel belleğin, görsel algı ve motor becerilerinden ayırt edilmesini sağlamaktadır. Test, verilen şekillere bakarak veya akılda tutarak aynısını çizme ve verilen şekli başka şekiller arasında tanıma görevlerini içermektedir. Okuma bozukluğu, öğrenme güçlüğü, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, travmatik beyin hasarı, Alzheimer ve diğer demans türlerinin tanılanmasında faydalanılan araçlardan biridir.

​

KOPPITZ

Koppitz İnsan Çizim Testi, 5-12 yaş arası çocukların duygusal olgunluk ve duygu durumlarını değerlendirmek amacıyla uygulanmaktadır. Çocuklara verilen yönerge istedikleri şekilde bir insan çizmeleridir. Çocukların duygusal olgunluk yaşlarıyla kronolojik yaşlarının paralel olup olmadığını ve hangi duygusal sorunları yaşadıklarını saptamaktadır. Ayrıca genel bilişsel düzeylerine dair bilgi vermektedir.

​

PEEBODY

Peabody Resim Kelime Testi, 2,5-18 yaş çocuk ve bireylerin dil gelişimini (kelime bilgisini) ölçmek amacıyla uygulanan bir gelişim testidir. Dil ve kelime gelişiminin derecesi resimlerle ilişkilendirilerek ölçülür.

​

 

Kaynak:

Bozkurt, E. ; Çocuklarda Psikolojik Testler; https://cinarpsikoterapi.com/post/cocuklarda-psikolojik-testler_99

Köksal, A. ; Cgl 404 Çocuğu Tanıma Ve Değerlendirme Yöntemleri; https://acikders.ankara.edu.tr/course/view.php?id=2715

Peabody Resim Kelime Testi; https://www.tmsclinic.org/psikolojik-testler/peabody-resim-kelime-testi

Geçda; http://www.hedefcs.com.tr/egitim/gecda-251.html

Theraplay Oyun ve Aile Terapisi Nedir?; https://www.adeldanismanlik.com/theraplay-oyun-ve-aile-terapisi-nedir/